Matera, Ιταλία: Οι καταστροφικές συνέπειες του καύσωνα στα Κιρκινέζια

Σύμφωνα με διάφορα κλιματικά σενάρια, η μέση θερμοκρασία της Μεσογείου αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,5°C τα επόμενα χρόνια, ενώ πολλές περιοχές θα δοκιμαστούν από συχνούς και μεγάλης έντασης καύσωνες.

Καθώς τα Κιρκινέζια συγκεντρώνονται στην περιοχή της Μεσογείου κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, είναι δεδομένο ότι αποτελούν ένα είδος ιδιαίτερα ευάλωτο σε αυτό το είδος της ξαφνικής κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα, η μεγάλης έντασης καύσωνες μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην αναπαραγωγική επιτυχία του είδους.

Το καλοκαίρι του 2021, η περιοχή της Matera στην Ιταλία κατέγραψε ρεκόρ υψηλών θερμοκρασιών, με 5 συνεχείς ημέρες με θερμοκρασίες πάνω από 38°C. Αυτό το κύμα καύσωνα είχε δραματικό αντίκτυπο στην τοπική αποικία του Κιρκινεζιού που αποτελείται από περισσότερα από 1.000 αναπαραγωγικά ζευγάρια. Στο πλαίσιο μελέτης από το Πανεπιστήμιο της Padua και την ISPRA με στόχο την αξιολόγηση των επιπτώσεων των κυμάτων καύσωνα στην επιβίωση των νεοσσών Κιρκινεζιού, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια αυτών των έντονων καυσώνων η θερμοκρασία στο εσωτερικό των φωλιών έφτασε τους 46°C.

Οι συνέπειες τόσο ακραίων θερμοκρασιών στις φωλιές ήταν δραματικές: υπήρχε ποσοστό επιβίωσης -65% στους νεοεκκολαφθέντες νεοσσούς (για κάθε 10 νεοσσούς οι 7 πέθαναν από τη ζέστη), ενώ αυτοί που επέζησαν ήταν 12% λιγότερο ανεπτυγμένοι από τους νεοσσούς που γεννήθηκαν σε δροσερές φωλιές. Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα κύματα καύσωνα βλάπτουν την ανάπτυξή των νεοσσών, οδηγώντας σε λιγότερο ανεπτυγμένους νεοσσούς που έχουν λιγότερες πιθανότητες να επιβιώσουν στα τελευταία στάδια της ζωής τους.

Μακροπρόθεσμα, αυτό το φαινόμενο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αξιοσημείωτη μείωση του τοπικού πληθυσμού του Κιρκινεζιού. Αυτή η προσδοκία συνάδει με την πρόβλεψη μιας μετατόπισης του πληθυσμού προς τα βόρεια, σε κλιματικά κατάλληλες περιοχές για το είδος.

Η ποσοτικοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων των αυξημένων θερμοκρασιών της άνοιξης και του καλοκαιριού στην αναπαραγωγή του Κιρκινεζιού είναι υψίστης σημασίας και αυτή η επίγνωση του προβλήματος θα βοηθήσει όλους όσους εμπλέκονται στη διατήρηση του είδους.

Αυτές οι δυσοίωνες παρατηρήσεις υπογραμμίζουν τη σημασία των δράσεων του Προγράμματος LIFE FALKON, όπως η παροχή ασφαλών και βιώσιμων τεχνητών θέσεων φωλεοποίησης για τους πληθυσμούς της Ελλάδας και της βόρειας Ιταλίας που βρίσκονται σε περιοχές κρίσιμες για το μελλοντικό εύρος εξάπλωσης του είδους, ως αντισταθμιστικό μέτρο των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

21 Οκτωβρίου 2021